Kıvam Arttırıcı, Stabilizatörler ve Emülgatörler (E400-E499): Hilal Öztürk Yazdı

Hilal Öztürk gıda mühendisliği bölümünden mezun olup hali hazırda Endüstri Mühendisliği okumaktadır. Hilal Öztürk, gıda mühendisliği eğitimi boyunca daha çok gıda güvenliği, gıdada bulunan mikroorganizmalar ve fito-kimyasalların insan üzerindeki etkileri üzerine araştırmalar ve okumalar yaptı. Öztürk, yine bu konular başta olmak üzere gıdanın çeşitli alanlarıyla ilgili yazılarıyla sitemizde katkıda bulunmaktadır.

Gıda Yazarlar

02.10.2019

A⁺

A^-

Özet

Bundan önceki yazılarımızda; gıda katkı maddelerinin tanımından, sınıflandırılmalarından, ‘E’ kodlarından, kullanım amaçlarından ve katkı maddelerinden olan; Renklendiricilerden, Koruyuculardan, Antioksidanlar ve Asitlik Düzenleyicilerinden bahsetmiştik. Bu sebeple, bu haftaki yazımızın konusu; katkı maddelerinin dördüncüsü olarak ‘E400-E499: Kıvam Arttırıcı, Stabilizatörler ve Emülgatörlerden bahsedeceğiz.

E400-E499: Kıvam Arttırıcı, Stabilizatörler ve Emülgatörler Nelerdir?

Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri yönetmeliğine göre [1];

Hacim arttırıcılar: Gıdaların mevcut enerji değerini önemli oranda artırmadan, gıdaların hacmini artıran maddeler;
Emülgatörler: Bir gıda maddesinde, yağ ve su gibi birbiri ile karışmayan iki veya daha fazla fazın homojen bir karışım oluşturmasını veya oluşan homojen karışımın sürekliliğini sağlayan maddeler;
Emülsifiye edici tuzlar: Peynirde bulunan proteinleri dispers hale getirerek yağ ve diğer bileşenlerin homojen dağılımını sağlayan maddeler;
Stabilizatörler: Gıdaların fiziko-kimyasal durumlarını korumalarını sağlayan, gıdada bulunan iki veya daha fazla birbiri ile karışmayan fazın homojen dağılımının sürekliliğini sağlayan, gıdaların var olan renklerini koruyan veya kuvvetlendiren, proteinler arası çapraz bağ oluşturarak gıda parçacıklarının bağlanmasını sağlayan, gıdaların bağlanma kapasitelerini artıran maddeler;
Kıvam arttırıcılar: Gıdanın kıvamını arttıran maddeler;

olarak tanımlanmaktadırlar. Bu katkı maddelerini gelin ayrıntılı olarak inceleyelim;

Kıvam Arttırıcılar

Kıvam artıcılarının görevi; su veya yağ tutma kapasitesini arttırmasıdır. Molekül olarak baktığımızda genellikle polisakkaritler oldukları görünür (yani uzun zincirli şekerlerdir) [2].

Kullanım Amaçları [2];

Bağlı su oranını arttırır
Raf ömrünü uzatır.
Görüntüsü ve tadını değiştirir.

Emülgatörler

Emülgatörler, yüzey gerilimini azaltıcı ve buna bağlı olarak gıdaların ince dispers yapıya kavuşmalarını sağlayıcı maddelerdir [3]. Genellikle yağlı ve bal mumlu, tozumsu maddelerden oluşurlar. Emülsiyonlar istikrarsız yapılardır, bu sebeple kendiliğinden oluşmazlar. Bir emülsiyonu oluşturmak için gerekli enerji girişinin çalkalama, karıştırma, püskürtme ve homojenleştiriciler ile sağlanması gerekir. Bunlar emülsiyonun oluşumunu temin ederler ve emülsiyonu dayanıklı hale getirirler. Bunlara Emülsiyon yapıcılar veya Emülgatörler denir. Üç tip emülsiyon bulunmaktadır, bunlar [4,5];

Yağ içinde su emülsiyonu (Örn. tereyağı)
Su içinde yağ emülsiyonu (Örn. süt)
Hava/sıvı emülsiyonu (Örn. yumurta akının köpürtülmesiyle elde edilen kremalı pastalar) [4,5]

Emülgatörlerin Kullanım Amaçları [5];

Ara yüzey filmi oluştururlar.
Ara yüzey gerilimini azaltırlar.
Katı yağ globüllerinin aglomerasyonu
Aerasyon ve köpük stabilitesinin sağlanması
Nişasta kompleksinin oluşturulması
Protein etkileşimleri
Katı yağ kristalizasyonu

Not: Aglomerasyon sıvı içerisinde katı maddelerin dibe çökmesi anlamına gelmektedir.

Emülgatörler ve Kıvam Arttırıcılar Arasındaki Fark;

Emülgatörler ve kıvam verici maddeler stabilizatörler olarak birlikte gruplandırılabilir. Ancak, emülgatör ile kıvam verici arasındaki fark, emülsiyon sistemlerine kazandırdıkları farklı özelliklere dayanır. Yani, emülgatör kullanmak, su ve yağ moleküllerini bir arada tutmak anlamına gelmetedir. Bu demek oluyor ki, normalde karışmayan bu iki fazı arada oluşan yüzey aktivitesini değiştirerek, proteinlerle veya yüzey aktif diye tabir edilen bileşenlerle bir arada tutabiliriz. Kıvam arttırıcıların ise görevi, girdiği ortamdaki su veya yağ tutma kapasitesini arttırmasıdır [2,7].

Stabilizatörler

Bu tip katkı maddeleri, gıda endüstrisinin gıdanın üretimi, hazırlanması, ambalajlaması ve/veya depolamasında gıdaya dayanıklılık, yoğunluk, renk vermek için katılan madde veya madde karışımlarıdır [6].

Kullanım Amaçları [3];

Hava-su-yağ emülsiyonunun kararlılığını artırırlar
Su moleküllerinin serbest hareketini önleyen bir ağ oluştururlar.
Büyük buz kristallerinin oluşumunu önlerler ve yapıyı düzeltirler.
Kıvamı artırırlar.
Dondurmanın erimesini geciktirirler ve dondurmanın dilde homojen bir şekilde erimesini sağlarlar.
Daha fazla over-run (hacim artışı) oluştururlar.
Kesilme kolaylığı ve paketleme için uygun katılığı sağlarlar.
Donmuş üründe ise fireyi önler.

Bu yazıda şimdiye kadar bu katkı maddelerinin neden kullanıldığından, tanımlarından ve aralarındaki farklardan bahsettik. Her ‘E’ koduna sahip katkı maddesinin bir ismi Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinin EK-II Bölüm B bölümünde bulunan Renklendiriciler ve tatlandırıcılar dışındaki katkı maddeleri kısmında verilmiştir. Bizde bu tabloya koruyucuların isimlerini, açıklamalarını ve kullanıldıkları ürünleri ekleyerek aşağıda göstereceğiz [8;40].

Tablo 1: Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğine göre, E kodları, açılımları, hangi gıdalarda kullanıldıkları ve izinleri aşağıda verilmiştir [8;40];

E Kodu	İsmi	Açıklamaları	Ürünler	Referanslar
E 400	Aljinik asit	Kıvam artırıcı koyulaştırıcı hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, emülgatör, jelleştirme maddeleri ve sırlama. Yosundan elde edilir; bazı sütlü mamullerde kullanılır. Küçük miktarlarda bilinen yan etkisi yok, büyük miktarlar besinlerin sindirimini zorlaştırabilir.	Muhallebi karışımı, tatlı, aromalı süt, buz blokları, koyulaştırılmış krema ve yoğurtta	8,9,11
E 401	Sodyum aljinat	Kıvam artırıcı.	Birçok farklı üründe kullanılır.	8,12
E 402	Potasyum aljinat	Kıvam artırıcı.	Düşük-tuz/sodyumlu ürünlerde	8,12
E 403	Amonyum aljinat	Kıvam artırıcı, hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, emülgatör, köpüklenme maddeleri, jelleştirme maddeleri, sırlama maddeleri, nem tutucu, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı ve stabilizatör	Alkolsüz içecekler, gıda boyaları, şekerli krema	8,11,12
E 404	Kalsiyum aljinat	Kıvam artırıcı, köpüklenmeyi engelleyen maddeler, hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, köpüklenme maddeleri, jelleştirme maddeleri, sırlama maddeleri, nem tutucu, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı ve stabilizatör	Dondurma ve dondurulmuş fırıncılık	8,11,12
E 405	Propan-1, 2-diol aljinat	Kıvam artırıcı.	Dondurma, şekerleme, sos	8,13
E 406	Agar	Kıvam artırıcı, koyulaştırıcı hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, emülgatör, jelleştirme maddeleri ve sırlama	Müshil olarak kullanılır, üretilen etlerde ve dondurmada	8,9,11
E 407a	İşlenmiş Eucheuma deniz yosunu	Euchema tarafından üretilen Karragenan. Kıvam arttırıcı ve emülgatör.	Birçok farklı üründe	14
E 407	Karragenan	Kıvam artırıcı, koyulaştırıcı hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, emülgatör, jelleştirme maddeleri, sırlama maddeleri ve nem tutucu. Karragenan, Avrupa, Asya ve Amerika’da farklı deniz yosunları tarafından (Chrondrus crispus, Gigartina stellata, Euchema spinosum, E. cottonii) üretilir.	Birçok farklı üründe	8,11,14
E 410	Locust bean gum / Keçiboynuzu gamı	Kıvam artırıcı, emülgatör ve stabilizatör. Kolesterol seviyesini düşürür.	Şekerlerde, tatlılarda, esanslarda, bazı un ürünlerinde, soslarda, meyve suyu içeceklerinde; kafeinsiz çikolata yerine kullanılanlar	8,9,11
E 412	Guar gam	Kıvam artırıcı, emülgatör, stabilizatör, film oluşturucu, hacim arttırıcı. Hint menşeli Cyamoposis tetragonolobus tohumlarından elde edilir. ABD’de sığır beslenir; mide bulantısı, şişkinlik ve kramplara neden olabilir, kolesterol seviyesini azaltabilir.	Unlu mamuller, süt ürünleri, et ürünleri, dondurma, çorbalar, sos ve çeşniler, salatalar, mayonez, ketçap, içeceklerde (limonata, aromalı içecekler, toz içecek)	8,9,10
E 413	Tragacanth / Kitre gamı	Kıvam artırıcı.	Gıdalarda, nazal çözeltiler, iksirler ve tabletler dahil ilaçlar; kozmetikte bağlayıcı olarak da kullanılır	8,9
E 414	Gam arabik (akasya gamı)	Kıvam artırıcı, emülgatör ve hacim arttırıcı. Acacia Sengal’in özünden elde edilir; insan sindirim sistemi tarafından kolayca parçalanır. Olası alerjen, mukoza zarındaki tahrişleri yatıştırır	Lokum, şekerleme, dondurma, sakız, puding, salata sosları, içecek karışımları	8,9,10
E 415	Ksantan gam	Kıvam artırıcı, emülgatör, stabilizatör, hacim oluşturucu ve yapıyı geliştirici olarak kullanılır. Mısır şekerinin bir bakteri ile fermantasyonundan elde edilir	Soslarda, mayonez, ketçap, çorbalar, içecekler, unlu mamuller, süt ürünleri, salamuralarda	8,9,10
E 416	Karaya gam	Kıvam artırıcı, emülgatör ve stabilizatör. Sterculia urens ağacından türetilmiştir ve dolgu maddesi olarak kullanılır.	Dondurma, krema ve şekerlemelerde	8,9,11
E 417	Tara gam	Kıvam artırıcı. Tara çalılıklarından elde edilen Caesalpinia Spinosa, Ekvador ve Peru’ya özgüdür ve Kenya’da yetiştirilir.	Salata sosları ve diğer soslar, dondurma ve bazı süt ürünleri, marmelat, jöle ve konserve et. Ayrıca, ilaç kozmetik ve kağıt endüstrilerinde de kullanılmaktadır.	8,9,15
E 418	Jellan gam	Jelleştirme maddeleri, stabilizatör ve kıvam koyulaştırıcı	Süt ürünleri, soslar, meyveler	11,12
E 422	Gliserol	Kıvam artırıcı, tatlandırıcı ve nem tutucu. Yağlı renksiz alkol; hayvansal veya bitkisel yağların alkalilerle ayrışması sonucu elde edilir; petrol ürünlerinden ve bazen propilenden sentetik olarak veya şekerden mayalanarak da elde edilir; büyük miktarlar baş ağrısı, susuzluk, bulantı ve yüksek kan şekerine sebep olabilir;	Kristalize ve kurutulmuş meyvelerde, likörlerde ve votkada, sosislerde ve peynirlerde esnek kaplamalarda	8,9
E 425	Konjac gum	Emülgatör, jelleştirme maddeleri, sırlama maddeleri, nem tutucu, stabilizatör ve kıvam koyulaştırıcı	Birçok farklı ürün grubunda	11,16
E 426	Soya fasulyesi hemiselülozu
E 427	Cassia gum / Sinameki gam	Kıvam arttırıcı, emülgatör, köpük sabitleyicisi ve nem tutucu	Evcil hayvan yemlerinde	17,18
E 431	Polioksietilen (40) stearat	Kıvam artırıcı	Fırıncılık ürünlerinde ve pudinglerde	8,12
E 432	Polioksietilen sorbitan monolaurat (polisorbat 20)	Kıvam artırıcı ve emülgatör.	Bulamaçlar (ör. yetiştirme veya balık veya kanatlı bulamaçları)	8,11
E 433	Polioksietilen sorbitan monooleat (polisorbat 80)	Kıvam artırıcı ve emülgatör. Yağda çözünen maddelerin emilimini artırabilir.	Sentetik aromalar, yüzey aktif cisimleri, köpük giderici ajanlar ve hamur hazırlayıcılar olarak kullanılan	8,9,11
E 434	Polioksietilen sorbitan monopalmitat (polisorbat 40)	Kıvam artırıcı ve emülgatör.	Bulamaçlar (ör. yetiştirme veya balık veya kanatlı bulamaçları)	8,11
E 435	Polioksietilen sorbitan monostearat (polisorbat 60)	Kıvam artırıcı ve emülgatör.	Bulamaçlar (ör. yetiştirme veya balık veya kanatlı bulamaçları)	8,11
E 436	Polioksietilen sorbitan tristearat (polisorbat 65)	Kıvam artırıcı ve emülgatör.	Bulamaçlar (ör. yetiştirme veya balık veya kanatlı bulamaçları)	8,11
E 440	Pektinler	Kıvam artırıcı. Doğal olarak elma kabuğunda bulunur; koyulaştırılmış reçel, jöle ve soslarda kullanılır; büyük miktarlar geçici mide gazı veya bağırsak rahatsızlığına neden olabilir	Reçel, reçel ve sosları kalınlaştırmak için kullanılır	8,9
E 442	Amonyum fosfatitler	Kıvam artırıcı	Sadece çikolata ve kakao ürünlerinde	8,12
E 444	Sukroz asetat izobütirat	Emülgatör ve stabilizatör	Kokteyl karıştırıcılarda, birada, maltlı içeceklerde veya şarap soğutucularında	11,19
E 445	Ağaç reçinesinin gliserol esterleri	Emülgatör ve stabilizatör	Alkolsüz içecekler	20
E 450	Difosfatlar	Kıvam artırıcı.	Süttozu veya kreması, işlenmiş peynir, balık, kurutulmuş sebze, reçel, marmelat, sos, jel, çikolata, şekerleme ve bebek mamaları gibi ürünlerde, ayrıca deterjan yapımında da kullanılırlar.	8
E 451	Trifosfatlar	Asidite regülatörü, emülgatör, nem tutucu, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı, stabilizatör ve kıvam koyulaştırıcı	Dondurulmuş İşleme tabi tutulmuş bütün veya parçalanmış et, kanatlı ve av hayvanları ürünleri	11
E 452	Polifosfatlar	Asidite regülatörü, emülgatör, nem tutucu, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı, stabilizatör ve Kıvam koyulaştırıcı.	Kabartma maddeleri, dondurulmuş İşleme tabi tutulmuş bütün veya parçalanmış et, kanatlı ve av hayvanları ürünleri	11
E 459	Beta-siklodekstrin
E 460	Selüloz	Kıvam artırıcı, emülgatör, hacim arttırıcı, kıvam arttırıcı, topaklanmayı önleyici, yağ ikame edici ve saydamlaştırıcı olarak kullanılır.	Dondurulmuş tatlılar, kremşanti, süt ürünleri, peynir, içecekler, pastalar, dondurmalar, dolgu maddeleri, soslar, unlu mamuller, et ürünleri, tahıl gevrekleri, diyet ürünleri, sakız ve çorbalarda	8,9,10
E 461	Metil selüloz	Kıvam artırıcı. Mide gazı, tansiyon düşüklüğü ve kabıza neden olabilir.	Birçok farklı üründe kullanılır.	8,12
E 462	Etil selüloz	Hacim artırıcı maddeler, taşıyıcılar, sırlama maddeleri ve kıvam koyulaştırıcı	Kağıt, vitamin ve tıbbi haplarda kullanılır. Ayrıca, kozmetik ve endüstriyel işlemlerde de kullanılmaktadırlar.	11,21
E 463	Hidroksipropil selüloz	Kıvam artırıcı, emülgatör, köpüklenme maddeleri, sırlama maddeleri, stabilizatör ve kıvam koyulaştırıcı	Sterilize, pastörize ve UHT krema, düşük kalorili krema ve pastörize az yağlı krema	8,11,22
E 464	Hidroksipropil metil selüloz	Kıvam artırıcı, hacim artırıcı maddeler, emülgatör, sırlama maddeleri ve stabilizatör	Birçok farklı üründe kullanılır.	8,11,12
E 465	Etil metil selüloz	Kıvam artırıcı.	Birçok farklı üründe kullanılır.	8,12
E 466	Karboksi metil selüloz, Sodyum karboksi metil selüloz, Selüloz gam	Kıvam artırıcı, buz kristallerinin oluşumunu kontrol edici, yapıyı geliştirici, topaklanmayı önleyici, berraklaştırıcı, su tutucu, film oluşturucu olarak kullanılır.	Unlu mamuller, tatlılarda, dondurulmuş tatlılarda, pudinglerde, pasta kremasında, krem peynirlerde, içeceklerde, soslarda, dondurmalar, diyet ürünleri, şekerlemelerde	8,10
E 468	Çapraz-bağlı sodyum karboksi metil selüloz, çapraz bağlı selüloz gam	Stabilizatör ve kıvam arttırıcı	Pastörize ürünler, dondurmalar, peynirler, süt ürünleri, meyilli ürünler, fırınlanmış emülsiyonlar ve yaymalar, kahvaltı gevrekleri ve pastane ürünleri	11,23
E 469	Enzimatik hidrolize karboksi metil selüloz, Enzimatik hidrolize selüloz gam	Kıvam artırıcı.	Alkolsüz içecekler, kahve beyazlatıcı, az yağlı ve az yağlı yiyecekler, krema, peynirler, yaymalar, süt bazlı tatlılar (pudingler, kremalar vb.), şekerlemeler	8,24
E 470a	Yağ asitlerinin sodyum, potasyum ve kalsiyum tuzları	Homojenleştirici	Birçok farklı üründe kullanılır.	8,12
E 470b	Yağ asitlerinin magnezyum tuzları	Homojenleştirici, emülgatör ve stabilizatör	Kek karışımları, hazır cipsler, evde yapılmış ekmek tadı veren ekmeklerde, buğday temelli unlu mamullerde	8,11,25
E 471	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritleri	Homojenleştirici	Dondurma ve çırpılmış kremada	8,26
E 472a	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin asetik asit esterleri	Homojenleştirici, emülgatör ve yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı	Et ürünleri, fındık ve meyveler, ekmek, tatlı soslar, peynirli kek ve krema karışımları	8,11,27
E 472b	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin laktik asit esterleri	Homojenleştirici, antioksidan, emülgatör, un işleme maddesi, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı ve stabilizatör	Düşük kalorili formalar, yer fıstığı yağı, dondurma, makarna, erişte, patates ürünleri ve fırıncılık	8,11,28
E 472c	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin sitrik asit esterleri	Homojenleştirici, antioksidan, emülgatör, un işleme maddesi, yiyeceklerin kalitesini arttıran gıda katkısı ve stabilizatör	Bebek maması ve süt ve diğer yiyeceklerde	8,11,29
E 472d	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin tartarik asit esterleri	Homojenleştirici, stabilizatörler, kalınlaştırıcılar (kıvam arttırıcılar) ve jelleştirici maddeler	Yüksek yağlı ekmeklerde, yemeklik yağlarda, çırpılmış yağlarda ve et ürünlerinde kullanılır.	8,30
E 472e	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin mono- ve diasetil tartarik asit esterleri	Homojenleştirici	Bulamaçlar (ör. yetiştirme veya balık veya kanatlı bulamaçları)	8,11
E 472f	Yağ asitlerinin mono- ve digliseritlerinin tartarik ve asetik asit karışımlarının esterleri	Homojenleştirici	İşlenmiş ekmek	8,31
E 473	Yağ asitlerinin sukroz esterleri	Homojenleştirici, stabilizatör ve emülgatör	Birçok üründe	8,32
E 474	Sukrogliseritler	Homojenleştirici ve emülgatör	Isıl işleme tabi tutulmuş parçalanmış et, kanatlı ve av hayvanları ürünleri	8,11
E 475	Yağ asitlerinin poligliserol esterleri	Homojenleştirici, stabilizatör ve emülgatör	Fırın ürünlerinde	8,33
E 476	Poligliserol polirisinoleat	Homojenleştirici	Fırın ürünlerinde	8,12
E 477	Yağ asitlerinin propan-1,2-diol esterleri	Homojenleştirici ve emülgatör	Fırın ürünlerinde	8,11,34
E 479b	Yağ asitlerinin mono- ve digliseridleri ile reaksiyona girmiş, ısıl işlemle okside edilmiş soya fasulyesi yağı	Emülgatör, stabilizatör, kıvam arttırıcılar ve jelleştirici maddeler	Kızartma amaçlı margarinlerde	35
E481	Sodyum stearol-2-laktilat	Homojenleştirici ve emülgatör	Fırın ürünlerinde	8,11,12
E 482	Kalsiyum stearol-2-laktilat	Homojenleştirici ve emülgatör	Fırın ürünlerinde	8,11,12
E 483	Stearil tartarat	Homojenleştirici	Fırın ürünlerinde	8,12
E 491	Sorbitan monostearat	Homojenleştirici, emülgatör ve stabilizatör	Farklı ürünlerde	8,36
E 492	Sorbitan tristearat	Homojenleştirici, emülgatör ve stabilizatör	Farklı ürünlerde	8,37
E 493	Sorbitan monolaurat	Homojenleştirici, emülgatör, kıvam arttırıcılar ve stabilizatör	Fırıncılık ürünlerinde, süslemeler ve kaplamalarda, marmelatlarda, yağ emülsiyonlarında, süt ve krem analoglarında, içecek beyazlatıcılarında, sıvı çay konsantrelerinde ve sıvı meyve ve bitkisel infüzyon konsantrasyonlarında, yenilebilir buzlarda, emülsifiye edilmiş soslarda, diyet takviyelerinde ve tıbbi amaçlı hazırlanmış diyet gıdalarında	8,38
E 494	Sorbitan monooleat	Homojenleştirici, emülgatör, kıvam arttırıcılar ve stabilizatör	Fırıncılık ürünlerinde, süslemeler ve kaplamalarda, marmelatlarda, yağ emülsiyonlarında, süt ve krem analoglarında, içecek beyazlatıcılarında, sıvı çay konsantrelerinde ve sıvı meyve ve bitkisel infüzyon konsantrasyonlarında, yenilebilir buzlarda, emülsifiye edilmiş soslarda, diyet takviyelerinde ve tıbbi amaçlı hazırlanmış diyet gıdalarında	8,39
E 495	Sorbitan monopalmitat	Homojenleştirici, emülgatör ve stabilizatörler	Farklı ürünlerde	8,40