Prebiyotik ve Probiyotik Besinler: Emine Bozkurt Yazdı

Emine Bozkurt
Emine BOZKURT İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği bölümünde 4. Sınıf öğrencisiyim. 14 yaşındayken okul hocalarımın da desteği ile ilk öykü kitabımızı yazıp basımını gerçekleştirildik. Akabinde 2017 – 2018 yıllarında Genç Beyin ve Genç Girişim dergilerinde çalışmalarım oldu. Gıda mühendisliğinde aldığım eğitim boyunca, fonksiyonel gıdalar da biyoteknoloji, gelecek nesiller adına sağlıklı hızlı doyurucu tabletler , gıda da bulunan mikroorganizmalar ve insan sağlığında etkisi gibi konular ilgimi çekmiş ve üzerine araştırmalar yapıp okumalar yaptım. Aynı zaman da 5 yılı aşkın bir süredir karakalem çini alanında ilgim olup bu alanda minik çalışmalarım olmuştur.
22.12.2020
A+
A-

PREBİYOTİK VE PROBİYOTİK BESİNLER

 Bu derlemede, son yıllarda tüketiciler tarafından oldukça ilgi gören prebiyotik ve probiyotik gıdalara ve bu  gıdaların eldesinde kullanılan bakterilere değinilerek özellikleri belirtildi.

Probiyotikler, bağırsak sisteminin mikrobiyal florasını değiştirerek insan sağlığı üzerinde olumlu etkiler yapan mikroorganizmalar olarak tanımlanmaktadır . Bu grupta laktobasiller, bifidobakterler ve enterokoklar yer almaktadır. Probiyotiklerin mide bağırsak ortamında zarar görmeden aktif olabilmeleri yüksek asitli ortamda dirençli olmalarından kaynaklanmaktadır. Probiyotik mikroorganizmalar safra tuzlarına da dirençlidirler. Lactobacillus acidophilus ve bifidobakterler enzimlerin anti mikrobiyal etkisine, asit ortama, yüksek oksidasyon redüksiyon potansiyeline ve düşük yüzey gerilimine diğer probiyotik bakterilere kıyasla daha dirençli olduklarından fermente süt ürünlerinde tercih edilirler. Probiyotik özellik gösterdiği bilinen tek maya ise Saccharomycesboulardii’dir[1],[3],[7],[8].

Probiyotiklerin kullanıldığı   hastalık ve durumlar;

  • Beslenme: daha iyi sindirebilme, bazı vitamin ve minerallerin emilimini artırma
  • Kabızlık: bağırsak motabolite düzenleme
  • Enfeksiyonları önleme ve tedavi etme
  • Hastane enfeksiyonları
  • Diş çürüklerini önleme
  • Laktoz intoleransının önlenmesi
  • Serum kolesterol düzeyinin düşürülmesi
  • Karaciğerin ve böbreğin katabolik yükünü azaltma
  • Inflamatuvar barsak hastalıklarının tedavisi ve atakların önlenmesi
  • Alerjik hastalıkların engellenmesi
  • İmmün sistemi güçlendirme[4],[5].

Kısaca Probiyotik  besinlerimizin içindeki toksik ve zararlı maddeleri temizliyor, alerjenlerle savaşıyorlar. Kanserojen faktörleri tanıyıp onları zararsız hale getirmek de yine probiyotik mikroorganizmaların işi. Sağlık üzerine olan bütün bu olumlu etkilerine karşın probiyotikler sağlığın iyileştirilmesi için alınan ilaçlar değillerdir. Probiyotik gıdaların tüketiminin kesilmesiyle bağırsak florası eski halini alır ve olumlu etki ortadan kalkar. Bu nedenle probiyotikler ancak probiyotik gıdalarla düzenli olarak vücuda alındıklarında olumlu etki gösteren mikroorganizmalardır [9].

Bu yüzden mümkün olduğunca bu bakterileri vücudumuza almak, sağlığımızı korumaya yardımcı olacaktır. Diyetinizden eksik etmemeniz gereken probiyotik zengini bazı besinler:

1.Doğal Yoğurt

  1. Probiyotikli yogurt

(Bifidobakterler ve Lactobacillus acidophilus özellikle yoğurt üretiminde yaygın olarak kullanılmakta ve üretilen ürün “probiyotik yoğurt” adı altında satılmaktadır [7].)

 

 

  1. Kefir
  2. Peynir

 

  1. Boza

7.Tarhana

  1. Şalgam suyu

  2. Bira mayası

  3. Turşular

  4. Hardaliye

 

 

 

 

[5]

Prebiyotiklerin yararlı etkileri;

– Mikrofloranın kompozisyonunu ve aktivitesini olumlu yönde etkiler

– Bağırsak hareketlerini düzenler

– Minerallerin (Ca ve Mg gibi) emilimini ve biyoyararlanımını artırır

– Kan kolesterol ve trigliserid düzeylerini olumlu yönde düzenler

– Patojen mikroorganizmaların çoğalmasını önleyerek intestinal ve ekstraintestinal enfeksiyonu  riskini azaltır

– Konağın immün sistemini güçlendirir[6].

 

Prebiyotikten zengin gıdalar

Sebzeler: Yer elması, sarımsak, soğan, pırasa, pancar, rezene kökü, bezelye, lahana

Bakliyat: Nohut, mercimek, barbunya, kuru fasulye, soya fasulyesi

Meyveler: Elma, muz, nektarin, şeftali, Trabzon hurması, karpuz, greyfurt, nar, kurutulmuş meyveler (örneğin hurma, incir)

Tahıllar: Tam buğday, arpa veya çavdar ekmeği, buğday kepeği, yulaf

Kuruyemişler: Kaju fıstığı, şamfıstığı[6].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KAYNAKÇA

[1] Mountzouris KC, Gibson GR. Colonization of gastrointestinal tract. Annales Nestle 2003;61:43-54.

[2] Simon GL, Gorbach SL. Intestinal flora in health and disease. Gastroenterology 1984;86:74-93.

[3] Gibson GR. Prebiotics. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2004;18:287

[4]Schrezenmeir J, de Vrese M. Probiotics, prebiotics and synbiotics-approaching a definition. Am J Clin Nutr 2001;73(suppl):361–4.

[5]Isolauri E. The role of probiotics in paediatrics. Current Paediatrics

[6] https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/E445EDF28DD9C50CAE5E6BCCED5D0805/S0954422404000204a.pdf. Son erişim tarihi: 20.12.2020

[7]Anon. 2005. Probiotics Basics. www.usprobiotics.org

[8] Anon. 2006. Probiotics. www.fda.gov

[9] Nahaisi, MH. 1986. L.acidophilus: therapeutic properties, products and enumeration; “in developments in food microbiology, Ed RK Robinson” Elsevier App. Sci. Pub. London; p 153-178.

 

Sağlıkla okumanız dileğiyle…

Emine BOZKURT

YORUMLAR

Bir Cevap Yazın

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.