Kırsalda Gelirlerin Çeşitlendirilmesinin Kırsal Kalkınma Düzenlemelerindeki Yeri: Osman İnan Yazdı

Kendimden kısaca biraz bahsedecek olursam, 2007 yılında Önder Çiftçi Projesinde staj yaptım, aynı yerde Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümünü 2008 yılında bitirip askere gidene kadar kaldım. 2009 ortalarında askerlik bitince Tarım Ekonomisi Bölümünde yüksek lisansa başladım. Aynı zamanda bir makine üretim şirketinde kalite bölümünde çalıştım ve ayrıca ailemin kendi arazilerinde 2011 yılı sonuna kadar tarım işiyle uğraştım. Bu tarihten 2014 yılı sonuna kadar Tarım ve Orman Bakanlığında uzman mühendis olarak çalıştım. AB ülkeleri ve Türkiye’de tarım ve kırsal kalkınmayla ilgili çalışmalar yaptım. Daha sonra 2016 yılı sonuna kadar kendi arazilerimde ceviz ve kavak yetiştiriciliği yaptım. O tarihten sonra kendi danışmanlık şirketimi kurup, gayrimenkul işine başladım. Bu dönemde yüksek lisansımı tamamladım. Tarım Ekonomisi Bölümünde doktora eğitimine başladım. Bunun yanında tarım işlerine devam etmekteyim. 2014 yılı sonundan beri de kamulaştırma, hukuk ve ceza davalarında bilirkişilik yapmaktayım. Tarım Ekonomisi Derneği, Zir. Müh. Odası ve Buğday derneğine üyeyim.

Sektörel Tarım ve Hayvancılık Yazarlar

03.12.2020

A⁺

A^-

KIRSALDA GELİRLERİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİNİN KIRSAL KALKINMA DÜZENLEMELERİNDEKİ YERİ

Kırsal kalkınmada gelirlerin çeşitlendirilmesinin önemi 5488 Sayılı 18/04/2006 kabul tarihli tarım kanunuyla belirtilmiştir. Kanunun 4. Maddesinde tarım politikasının amaçları arasında, 6. Maddesinde tarım politikasının öncelikleri arasında sayılmıştır. Kanunun kırsal kalkınmaya yönelik 15. Madde özel düzenlemesinde; Bakanlığın görevleri arasında, ‘’kırsal alanlarda tarım ve tarım dışı istihdamın geliştirilmesi, gelirlerin artırılması ve farklılaştırılması, kadın ve genç nüfusun eğitim ve girişimcilik düzeyinin yükseltilmesine yönelik tedbirleri alır. Kırsal kalkınma program, proje ve faaliyetlerine ilişkin düzenlemeleri yapar ve kamu kuruluşları arasında koordinasyonu sağlar’’ ifadesi yer almıştır.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan 2007-2013 yıllarını kapsayan ULUSAL KIRSAL KALKINMA STRATEJİSİ (UKKS)’ nde Stratejik Amaçlar ve Öncelikler başlığında Öncelik 1.2. Kırsal Ekonominin Çeşitlendirilmesi başlığı açılmıştır. Bu amaçla; Tarım sektörünün yeniden yapılanması sürecinin kolaylaştırılması, kırsal alanda iş ve istihdam imkanlarının artırılması ve çeşitlendirilmesi, kırsal alanın imajının güçlenmesi, dezavantajlı grupların gelir imkanına kavuşturulması açısından tarım dışı ekonomik faaliyetlerin gelişimi kırsal ekonominin canlılığını sürdürmesi ve gelişmesi açısından zaruri görülmektedir vurgusu yapılmıştır. Önümüzdeki dönemde tarımdan ayrılacak işgücüne yeni iş imkanları sağlanması ve işsizliğin azaltılması yönünde; yerel koşul ve imkanlara dayalı olarak mikro girişimciliğin desteklenmesi, tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yapıların güçlendirilmesi, tüketici tercihlerindeki gelişmelere paralel olarak kırsal turizm potansiyelinin değerlendirilmesi ve geleneksel zanaat ve el sanatlarının geliştirilmesi önemli açılımlar sağlayacak denilmiştir.
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan 2014-2020 yılarını kapsayan ULUSAL KIRSAL KALKINMA STRATEJİSİ (UKKS)’ nde Strateji 1 – Kırsal ekonominin üretim ve istihdam temelinde büyümesi için tarım ve tarım dışı ekonomik faaliyetlerin birlikte değerlendirilmesi olarak öncelikli strateji olarak belirlenmiştir. Bu başlık altında; Öncelik 1.2 Kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi Tedbir 1.2.1 Kırsal turizmin geliştirilmesi. Tedbir 1.2.2 Tarım ve tarım dışı yerel ürünlerde katma değer artışının sağlanması Tedbir 1.2.3 Tarım dışı sektörlerdeki ticari işletmelerin modernize edilmesi Tedbir 1.2.4 Mikro işletmecilik temelinde girişimciliğin teşvik edilmesi. Tedbir 1.2.5 Su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi alt başlıkları açılmıştır.
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan 2010-2013 yılarını kapsayan KIRSAL KALKINMA PLANI’ nda 3. Kırsal Kalkınma Planı Tedbir ve Faaliyetleri başlığı, 3.1. Ekonominin Geliştirilmesi İş İmkanlarının Artırılması alt başlığı altında; Stratejik Amaç 1 Ekonominin Geliştirilmesi ve iş imkânlarının Artırılması Öncelik 1.2 Kırsal Ekonominin Çeşitlendirilmesi Tedbir 1.2.1 Kırsal Turizmin Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.1.1 Agro-Turizm Altyapısının Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.1.2 Kültür Köyü Modelinin Oluşturulması Faaliyet 1.2.1.3 Konaklama İşletmeciliğinin Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.1.4 İlçe Turizm Bilgi Paketinin Hazırlanması Tedbir 1.2.2 Tarımsal Ekonomik Faaliyetlerin Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.2.1 İpekböceği Yetiştiriciliğinin Yaygınlaştırması Faaliyet 1.2.2.2 Arıcılıkta Ürün Çeşitliliğinin ve Verimliliğinin Geliştirilmesi Tedbir 1.2.3 Tarım Dışı Gelir Getirici Faaliyetlerin Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.3.1 Yöresel Zanaat ve El Sanatlarının Geliştirilmesi Faaliyet 1.2.3.2 Karayolları Üzerindeki Seyyar Satıú Yerlerinin Düzenlenmesi Faaliyet 1.2.3.3 Yöresel Ürünlerde Markalaşmanın Sağlanması Faaliyet 1.2.3.4 Yöresel Ürün Tanıtım Organizasyonları ve Fuarlarının Düzenlenmesi Faaliyet 1.2.3.5 Tarım Dışı Küçük Ölçekli İmalat Sanayinin Desteklenmesi konuları amaçlanmıştır.
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan 2015-2018 yılarını kapsayan KIRSAL KALKINMA EYLEM PLANI’ nda Öncelik 1.2: Kırsal Ekonominin Çeşitlendirilmesi konusunda başlık açılmıştır. Alt başlıklar; 1.2.1 Kırsal turizmin geliştirilmesi 1.2.2 Tarım ve tarım dışı yerel ürünlerde katma değer artışının sağlanması 1.2.3 Tarım dışı sektörlerdeki ticari işletmelerin modernize edilmesi 1.2.4 Mikro işletmecilik temelinde girişimciliğin teşvik edilmesi 1.2.5 Su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi olarak sıralanmıştır.
T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan 2014-2018 yıllarını kapsayan 10. KALKINMA PLANI’ nda 2.2.15. Tarım ve Gıda alt başlığında; doğrudan ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesine yönelik bir madde olmasa da ekonomik alt yapının iyileştirilmesinin önemi vurgulanmıştır.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019-2023 yıllarını kapsayan 11. KALKINMA PLANI’ nda 2.4.6. Kırsal Kalkınma Alt başlığı altında; 707. madde Kırsal kalkınma destekleri, çiftçi ve çevre odaklı programlanacak; desteklerin yürütülmesinde mevcut çok başlılığı giderecek düzenlemeler yapılacak, uygulamada tamamlayıcılık ve etkinlik sağlanacaktır denilmiştir. 707.1. alt başlığında Kırsal kalkınma desteklerinde hedef birliğini sağlamaya yönelik Kırsal Kalkınma Yatırımları Destekleme Programı (KKYDP), Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Destek Programı (IPARD), Kalkınma Ajanslarının kırsal destekleri ve diğer ilişkili destek programları arasında tamamlayıcılığın tesisi için bu desteklerin uygulanmasına ilişkin genel esas ve usuller gözden geçirilecek denilmiştir. 707.2. alt başlığında IPARD ve KKYDP Programları kapsamında kırsal tarım, kırsal ekonomik altyapı yatırımları ile çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesi, kırsal turizm, el sanatları ve kırsalda bilişim uygulamalarına yönelik destekler sürdürülecektir denilmiştir.
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan 2018-2022 yılarını kapsayan Stratejik Plan’da 2.4.4. Tarımsal Alt Yapı ve Kırsal Kalkınma başlığında; Hedef 4.1. Kırsalda gelir ve istihdam olanaklarını artırmak ve kırsal ekonomiyi çeşitlendirmek olarak belirlenmiştir. Bu anlamda; el sanatları, kadınlara yönelik çalışmalar, tarıma dayalı sanayi işletmelerinin iyileştirilmesi, coğrafi işaretler konusunda çalışmalar yapılmıştır.

Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Destek Programı (IPARD) kapsamında kırsal ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi üzerinde durulmaktadır. 2007-2013 yıllarını kapsayan IPARD 1 ve 2014-2020 yılarını kapsayan IPARD 2 programlarında 302 tedbiri olarak Çiftlik Faaliyetlerinin Geliştirilmesi ve İş Geliştirme desteklenmektedir; 302-1 Bitkisel Üretimin Çeşitlendirilmesi ve Bitkisel Ürünlerin İşlenmesi ve Paketlenmesi 302-2 Arıcılık ve Arı Ürünlerinin Üretimi, İşlenmesi ve Paketlenmesi 302-3 Zanaatkarlık ve Yerel Ürün İşletmeleri 302-4 Kırsal Turizm ve Rekreasyon Faaliyetleri 302-5 Su Ürünleri Yetiştiriciliği 302-6 Makine Parkları 302-7 Yenilenebilir Enerji Yatırımları başlıkları açılmıştır. İlgili alanlarda desteklemeler yapılmaktadır.

Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi programı (KKYDP) kapsamında Kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi ve alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması amaçlanmakta ve desteklemeler yapılmaktadır.

Yüksek Ziraat Mühendisi Osman İnan

29.11.2020

osmaninan1985@gmail.com