Gıda Renklendiricileri: Hilal Öztürk Yazdı

Hilal Öztürk gıda mühendisliği bölümünden mezun olup hali hazırda Endüstri Mühendisliği okumaktadır. Hilal Öztürk, gıda mühendisliği eğitimi boyunca daha çok gıda güvenliği, gıdada bulunan mikroorganizmalar ve fito-kimyasalların insan üzerindeki etkileri üzerine araştırmalar ve okumalar yaptı. Öztürk, yine bu konular başta olmak üzere gıdanın çeşitli alanlarıyla ilgili yazılarıyla sitemizde katkıda bulunmaktadır.

Gıda Yazarlar

11.09.2019

A⁺

A^-

Özet

Bir önceki yazımızda; gıda katkı maddelerinin tanımından, sınıflandırılmalarından, ‘E’ kodlarından ve kullanım amaçlarından bahsetmiştik. Ayrıca, bir sonraki yazı konularımız da ise ‘E’ kodlarının teker teker açıklamasını yapacağımızdan bahsetmiştik. Bu sebeple, bu haftaki yazımızın konusu olan; ‘E100-E199: Renklendiricilerden bahsedeceğiz.

E100-E199: Renklendiriciler Nedir?

Renklendiriciler, gıdaların cazibesinin artışında önemli bir rol oynamakta ve gıda katkı maddeleri içerisinde önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Gıda endüstrisinde renklendiricilerin yaklaşık 7000 yıllık bir tarihi bulunmaktadır ve ilk önce potasyum nitrat, baharatlar ve bitki ve hayvanlardan elde edilen renklendiriciler, gıdaları korumak ve görünümlerini güzelleştirmek için kullanıyorlardı [1,2].

Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine göre, renklendiricilerin tanımı; ‘Gıdalara renk veren veya rengini geri kazandıran, gıdaların doğal bileşenlerini ve genel olarak olduğu gibi gıda olarak tüketilmeyen doğal kaynakları içeren ve genellikle gıdanın karakteristik bir bileşeni olarak kullanılmayan maddeler ve ayrıca gıda maddelerinden ve diğer yenilebilir doğal kaynaklardan fiziksel ve/veya kimyasal ekstraksiyonla elde edilen diğer besleyici veya aromatik bileşenleri içermeyecek şekilde pigmentlerin selektif ekstraksiyonuyla oluşturulan preparatlar’ olarak ifade edilmiştir [3].

Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine göre verilen tanımda renklendiricilerin elde edilmesi için iki yöntem vardır ve bu yöntemlerin tanımları aşağıda verildiği gibi [4];

Doğal renklendiriciler; Grupta bulunan renklendiriciler mikrobiyal, bitkisel ve hayvansal kaynaklardan elde edilen pigmentlerdir. Organik esaslı doğal renklendiricilerin yanı sıra mineral kaynaklı bazı renklendiricilerin de bulunması nedeniyle, doğal renklendirici maddeler kimyasal yapılarına göre organik ve inorganik olarak sınıflandırılmaktadır [4,5].

Örnek olarak; Antosiyaninler (E163), Riboflavin (E101), Likopen (E160d), Karotenler (E160a) gibi renklendiriciler doğal renklendiriciler sınıfındadır [4].

Yapay renklendiriciler; Yapay renklendiriciler ise doğada bulunmayan ve kimyasal sentez yoluyla elde edilen renk maddeleridir. Çoğunun üretiminde kömür başlangıç materyali olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, Yapay renklendiricilerin sınıflandırılmasında kimyasal özellikleri açısından çözünürlük özellikleri önem kazanmaktadır. Bu sebeple, yapay renklendiriciler çözünürlüklerine göre: Suda çözünenler, yağda çözünenler ve lake renklendiriciler olmak üzere üç grupta toplanmaktadır [4,5].

Örnek olarak; Alura Kırmızısı (E129), Tartrazin (E102), Azorubin (E122) gibi renklendiriciler de yapay renklendiriciler sınıfındadır [4].

Renklendiriciler Neden Kullanılır?

Gıdalarda rengin önemini belirten bu faktörlerin ışığında, gıdalara renk maddesi katılmasının nedeni de şu şekilde özetlenebilir [1,6]:

Tüketiciler, gıdaların alışık oldukları belirli renkte olmasını beklemektedirler. Bu sebeple, tüketici tercihlerinin ortaya çıkmasında renk en önemli etmenlerden birisidir [1,5].
Bazı gıdaların rengi zamanla solmaktadır ve bu değişim çoğu kez yapı, tat ve kokudaki değişimlerle birlikte ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple, başka bir renk veya değişik renk tonları vermek [1,6].
Teknolojik olarak üründe standart renk oluşturmak [1,6].
Düşük kalitelerini gizlememek koşuluyla cazip ve kabul edilebilen ürünler elde etmek [1,6].

Renklendiricilerin Sınıflandırılması

Renklendiricilerin ‘E’ kodlarının 100-199 arasında olduğundan bahsetmiştik ve bu kodlarda kendi aralarında renk skalalarına göre ‘E’ kodlarına dahildirler ve bu renk grupları aşağıda verilmiştir [7];

E100 – E109 Sarılar
E110 – E119 Turuncular
E120 – E129 Kırmızılar
E130 – E139 Maviler
E140 – E149 Yeşiller
E150 – E159 Kahverengiler ve Siyahlar
E160 – E199 Altın Rengi ve diğerleri

Renklendiricilerin Kullanıldığı Alanlar

Gıda endüstrisinde renklendiriciler genel olarak çok yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Kullanıldıkları alanlar ise [5,8];

Alkollü ve Alkolsüz içecekler
Hamur ürünleri, bisküvi, çikolata, kek kremaları ve kaplamalar
Kuru-Karışım Ürünleri
Şekerlemeler ve çiklet
Süt ürünleri
Et ve balık ürünleri
Konserve Meyve ve Sebzeler

Bu yazıda şimdiye kadar renklendiricilerin nasıl üretildiği, nerelerde kullanıldığı ve ‘E’ kodlarının renk sınıflandırılmalarını anlattık. Her ‘E’ koduna sahip renklendiricinin bir ismi Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinin EK-II kısmında verilmiştir. Bizde bu tabloya renklendiricilerin isimlerini, açıklamalarını ve izinleri ekleyerek aşağıda göstereceğiz [3,9,10,11].

Tablo 1: Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğine göre, E kodları ve açılımları ve izinli oldukları ülkeler aşağıda verilmiştir [3,9,10,11];

E Kodu	İsmi	Açıklaması	İzin
E 100	Kurkumin	Doğal renk pancardan ve Yellowroot’un gövdesinden (Curcuma longa ve Curcuma domestic) izole edilir. Renklendirici; kurkuma (turmerik) bitkisinin köklerinden elde edilir, suni olarak da üretilir; peynir, margarin ve fırın tatlılarında kullanılır.	EFSA
E 101	Riboflavinler	Doğal renk süt, yumurta, karaciğer ve sebzeler gibi birçok gıda da mevcuttur. Ticari olarak mayalardan hazırlanır böylece sentetik olarak üretilir. Sarı gıda renklendiricisi. Suda çok çözünmez. ‘B2 vitamini’ ve renklendirici; doğal olarak sebzelerde bulunur. Yumurta, süt, karaciğer ve böbrekten de elde edilir; margarin ve peynirde kullanılır.	EFSA
E 102	Tartrazin	Sentetik azo boyasıdır. Sarı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Tartrazine bir azo boyasıdır. Salisilatlara (aspirin, dut, meyveler) intoleransı olan insanlar hariç saf tartrazinin bilinen yan etkisi yoktur; bu sorundan dolayı, tartrazin intolerans semptonlarına dahi neden olur. Renkli içecek, tatlı, reçel, unlu gıdalar, çerez, konserve balık ve hazır çorbalarda kullanılır; Norveç ve Avusturya’da yasaklandı.	EFSA & FDA
E 104	Kinolin Sarısı	Sentetik olmayan azo boyasıdır. Sarı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Histamin serbest bırakıcısı olarak rol oynamasına rağmen, kullanılan konsantrasyonlarda yan etkisi bilinmemektedir. Renklendirici; ruj, saç bakım ürünleri, kolonya üretimi ve eczacılıkta kullanılır; deri rahatsızlığına neden olur. Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 110	Sunset Yellow (Gün batımı sarısı) FCF / Orange Yellow S	Sentetik azo boyasıdır. Sarı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici; sentetiktir. Unlu gıdalar, pasta, tatlı, çerez, dondurma, içecek ve konserve balık, hazır çorba ve bazı şurup cinsi ilaçların üretiminde kullanılır; yan etkileri kurdeşen, rinit (burun akması), burun tıkanıklığı, alerji, hiperaktivite, böbrek tümörü, kromozom hasarı, karın ağrısı, bulantı ve kusma, hazımsızlık ve iştahsızlıktır; Norveç’te yasaklandı.	EFSA & FDA
E 120	Koşineal, Karminik asit, Karminler	Doğal kırmızı gıda renklendiricisi, etli bitkilerin farklı türlerinde yaşayan Dactylopius coccus böceklerden ekstrakte edilir. E120 (i) saf renklendiriciyken E120 (ii) ham ekstraktır. K ırmızı gıda renklendiricisi. Suda çok çözünür. Gıdalarda kullanılan konsantrasyonlarında yan etkisi yoktur. Kozmetiklerde, kırmızı elma sularında, şekerlemelerde ve diğer gıdalarda kullanılır; hassas ve asmatik bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.	EFSA
E 122	Azorubin,Karmosin	Sentetik azo boyasıdır. Kırmızı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici; kömür katranı türevdir. Astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; tipik ürünler şekerleme, marzipan ve jölelerdir; İsveç, Amerika, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 123	Amarant	Sentetik azo boyasıdır. Kırmızı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici; aynı ismi taşıyan bir ottan üretilir. Kek, meyve tatlı dolgular ve jölelerde kullanılır; astım, egzama ve hiperaktiviteye neden olur; bazı hayvanlara yapılan testlerde doğum kusurları ve cenin ölümleri görülmüştür, kanserojen olabilir; Avusturya, Amerika, Rusya, Norveç ve diğer bazı ülkelerde yasaklandı.	EFSA
E 124	Ponzo 4R, Koşineal Red A	Sentetik azo boyasıdır. Kırmızı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici; sentetik kömür katranıdır. Hayvanlarda kanserojen, astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 127	Eritrosin	Sentetik iyodin içeren kırmızı boya. Kırmızı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Renklendirici; kiraz ve vişne, konserve sebze, muhallebi, tatlı, pasta, biskuvi ve çerezlerde kullanılır; ışığa karşı duyarlılığa ve tiroid hormonu seviyesini arttırıp hipertiroidizme neden olabilir; farelerde yapılan çalışmada tiroid kanserine neden olduğu saptanmıştır; Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA & FDA
E 129	Allura Red AC	Sentetik azo boyasıdır. Kırmızı gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici, sentetiktir; tatlılar, içecek ve garnitürlerde, eczacılık ve kozmetik ürünlerinde kullanılır; astım ve aspirin hassasiyeti olan insanlar için risklidir; farelerde kanser oluşturduğu saptanmıştır. Çocuklar tarafından tüketilmesi tavsiye edilmiyor; Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA & FDA
E 131	Patent Blue V	Sentetik mavi renk. Mavi gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Gıdalarda kullanılan konsantrasyonlarında nadiren yan etkileri görülür. Seyrek olarak alerjik reaksiyonlar tanımlanmıştır, bunlar renklendiricinin (vücut) proteinlere bağlanması yüzündendir. Histaminin serbest bırakılmasından sorumludur. Renklendirici; Alerjik hassasiyete sahip insanlar kaçınmalıdır. Kurdeşen, kaşıntı, tansiyon düşüklüğü, titreme ve solunum problemleri oluşturabilir; çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez. Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 132	İndigotin, İndigo karmin	Renklendirici; sentetik kömür katranı türevidir. Yaygın olarak tablet ve kapsüllere eklenir; ayrıca dondurma, tatlı, fırınlı mamuller, şekerleme ve bisküvilerde kullanılır; bulantı, kusma, yüksek tansiyon, deri döküntüsü, solunum sorunları ve diğer alerjik reaksiyonlara neden olur. Norveç’te yasaklandı.	EFSA & FDA
E 133	Brilliant Blue FCF	Sentetik mavi boya. Mavi gıda renklendiricisi. Suda çok çözünür. Kullanılan konsantrasyonlarda nadiren yan etki meydana gelir. Bazı alerjik reaksiyonlar rapor edilmiştir. Renklendirici; sentetik kömür katranıdır. Mandıra ürünleri, tatlılar ve içeceklerde kullanılır; çocukların tüketmesi tavsiye edilmiyor, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA & FDA
E 140	Klorofiller ve klorofilinler	Bütün bitkilerde ve alglerde mevcut olan doğal yeşil renktir. Ticari olarak ısırgan, çim ve yoncadan ekstrakte edilir. Yeşil, suda çözünen gıda renklendiricisi. Bilinen yan etkisi yoktur. Renklendirici; doğal olarak tüm bitkilerde bulunur. Mum ve yağların boyanmasında, eczacılık ve kozmetik ürünlerde kullanılır.	EFSA
E 141	Klorofillerin ve klorofilinlerin bakır kompleksleri	E141 ticari olarak ısırgandan, çimenden ve yoncadan ekstrakte edilir. Klorofilin deesterifikasyonundan dolayı phaeophytine formundadır. Yeşil gıda renklendiricisi. E141 (i) suda çözünürken E141 (ii) yağda çözünür. Bilinen yan etkisi yoktur. Renklendirici; bazı peynir çeşitlerinde, çiklette, dondurmada, sos ve çorbalarda kullanılır; bilinen bir yan etkisi yoktur.	EFSA
E 142	Green S	Sentetik yeşil renk. Yeşil gıda renklendiricisidir. E142 suda çözünür, fakat asit ve alkali çözeltilerde karalı değildir. Bilinen birkaç yan etkisi vardır. Bazı durumlarda alerji ve anemi rapor edilmiştir. Konserve bezelye, nane jöle ve soslarda, paketlenmiş ekmek kırıntısı ve kek karışımlarında kullanılır; hiperaktiviteye, astıma, uykusuzluğa sebep olduğu bilinmektedir; çocuklar için tavsiye edilmemektedir. İsveç, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 150a	Sade karamel	Kahverengi karışımı, alkali, amonyak, sülfat veya bunların kombinasyonları varlığında şekerin kuru ısıtılması ve yakılması ile oluşur. Kahverenginden siyaha renklendiriciler. Suda çözünür ve spesifiktir, bazen acı tadı vardır.	EFSA
E 150b	Kostik sülfit karamel		EFSA
E 150c	Amonyak karamel	E150c ve E150d’nın kullanılmasıyla yan etkileri belirlenmiştir, fazla miktarlarda yenilmesinden sonra bağırsaklarda problemler meydana gelebilir.	EFSA
E 150d	Amonyum sülfit karamel	E150c ve E150d’nın kullanılmasıyla yan etkileri belirlenmiştir, fazla miktarlarda yenilmesinden sonra bağırsaklarda problemler meydana gelebilir.	EFSA
E 151	Brilliant Black BN (Parlak Siyah), Black PN	Sentetik azo boyasıdır. Siyah gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım semptomlarını yoğunlaştırır. Tatlılar, balık ezmesi, aromalı sütlü içecekler, dondurma, hardal, marmelatlar, soslar, kekler ve içeceklerde kullanılır; Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya, Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 153	Bitkisel karbon	Doğal element, sebzelerin yanması ile üretilir. Siyah, suda çözünmeyen renklendiricidir. Bu yüzden süzme ajanı olarak kullanılır. Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi yoktur. Anti-diarrhoeal ajanı olarak tıpta kullanılır. Renklendirici; mangal kömürü, kemik, et, kan, katı ve sıvı yağlardan elde edilir; reçel, jöle ve meyan kökünde kullanılır; kanserojen olma riskinin yanında hayvan kökenli olanları haram riski taşır. Çocuklar için tavsiye edilmez. Avustralya’da yalnızca bitkisel kökenli olanına izin verildi, Amerika’da yasaklandı.	EFSA
E 155	Brown HT	Sentetik azo boyasıdır. Kahverengi gıda renklendiricisidir. Suda çok çözünür. Azo boyası olduğundan beri, insanlarda salisilatlar intolerans oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır. Renklendirici, kömür katranı; çikolatalı kekte kullanılır. Astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; deri duyarlılığına neden olduğu bilinir. Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.	EFSA
E 160a	Karotenler	Doğal renk çeşitli bitkilerden izole edilir; bununla birlikte, ticari olarak havuçtan elde edilir. Karotenler, kimyasal olarak benzer seriler içeren izomerlerden oluşur. Gerçek yapısı bitki türleri arasında farklılık gösterir. Suda çözünen, ekstraksiyonda kullanılan çözücüye bağlı olarak sarıdan turuncuya kadar renkleri bulunan gıda renklendiricisidir. Gıdalarda kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi yoktur. Renklendirici; insan vücudu onu karaciğerde A Vitaminine dönüştürür; havuçta, turunçgillerde ve sebzelerde bulunur; tereyağı, margarin, kek, sütlü içecekler ve meyve sularında kullanılır; bazı üreticilerin stabilizatör olarak jelatin kullandıkları bilinmektedir.
E 160b	Anatto, Biksin, Norbiksin	Renklendirici; ‘Bixaorellana’ ağacından elde edilir; peynir, tereyağı, margarin, unlu gıdalar, çerez, çorba ve içeceklerde kullanılmaktadır; ayrıca eczacılıkta (balgam sökücü olarak) ve tekstil sektöründe kullanılır. Jelatinle karışık bulunabilir; kurdeşene neden olduğu bilinir, HACSG² sakınılmasını öneriyor.
E 160c	Paprika ekstraktı, kapsantin, kapsorubin	Doğal renk dolmalık biberden (Capsicum annuum) izole edilmiştir. Bu karışım temelde kapsantin ve kapsorubin içerir. Koyu kırmızı gıda renklendiricisi olduğu gibi lezzet verici ajandır. Yan etkisi bilinmemektedir. Kümes hayvanı gıdaları, dilinmiş peynirlerde kullanılır; jelatinle karışık bulunabilir. Bazı ülkelerde yasaklandı.
E 160d	Likopen	Birçok sarı ve kırmızı bitkide bulunan doğal renklendiricidir. Ticari olarak domatesten izole edilir. Koyu kırmızı gıda renklendiricisidir. Renklendirici; domates ve pembe greyfurttan üretilir. Kanser riskini azaltabilir; jelatinle karışık bulunabilir.
E 160e	Beta-apo-8’-karotenal (C 30)	Birçok bitkide bulunan doğal renklendiricidir. Ticari olarak karoten yapılır veya bitkilerden izole edilir. Yalnız yağda çözülebilen, koyu kırmızı gıda boyasıdır. Gıdalarda kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi yoktur. Renklendirici; sentetik ve dilimlenmiş peynirde kullanılır. Bilinen yan etkisi yok; jelatinle karışık bulunabilir.
E 161b	Lutein	Renklendirici; doğal olarak yeşil yaprakta, kadife çiçeği ve yumurta sarısında bulunur, Alkolle muamele edilmiş olabilir. Renklendirici; retinol. Bazı mantar, kabuklu hayvan, balık ve flamingo tüyünde bulunur.
E 161g	Kantaksantin (*)	Renklendirici; doğal olarak yeşil yaprakta, kadife çiçeği ve yumurta sarısında bulunur, Alkolle muamele edilmiş olabilir. Renklendirici; retinol. Bazı mantar, kabuklu hayvan, balık ve flamingo tüyünde bulunur.
E 162	Pancar kökü kırmızısı, betanin	Renklendirici; pancardan elde edilir. Bilinen yan etkisi yok; Alkolle muamele edilmiş olabilir.
E 163	Antosiyaninler	Antosiyaninler ve antosyanidinler doğal renklendiricilerin geniş bir grubudur. Bu renklendirici meyvelerde, çiçeklerde, dutlarda, antosiyaninler ve antosyanidinlerin kombinasyonlarını içerir. Antosiyaninler her zaman karbonhidrat molekülü içerir, bunun yanında antosyanidinler de bu moleküllerden çok az bulunur. Bireysel bileşenler farklı türlerden ekstrakte edilir. Renklendirici, çiçek ve bitki kaynaklı; alkolle muamele edilmiş olabilir.
E 170	Kalsiyum karbonat	Doğal metaldir. Yüzey kaplamak için beyaz renk; anti-katılaştırma ajanı, dolgu ajanı (eczacılıkla ilgili), konserve meyvelerde stabilizördür. Hem renklendirici hem mineral tuz; kaya minerali veya kemikten elde edilir. Diş macunu, beyaz boya, temizleme tozları, bisküvi, ekmek, kek, dondurma, dondurulmuş konserve sebze ve meyvede ve ilaçlarda kullanılır; yüksek dozlarda zehirlidir. Safra, böbrek taşı, hemoroid, kabızlık ve fistül kanamalarına sebep olabilir.
E 171	Titanyum dioksit	Doğal beyaz mineraldir. Yüzey kaplamak için beyaz renk; üründe katmanları ayırmak için kullanılır. Diş macununda beyazlatıcı ajandır. Renklendirici; diş macunu ve beyaz boyada pek çok ilaçta bazı peynir çeşitlerinde, krema ve soslarda kullanılır; kan, beyin ve bezlerde, lenf düğümleri ve akciğerde yüksek konsantrasyon oluşturabilir. Almanya’da yasaktır.
E 172	Demir oksitler ve hidroksitler	Renklendirici; som balığı ve karides ezmesinde kek, pasta ve tatlılarda kullanılır; yüksek dozlarda zehirlidir. Almanya’da yasaklanmıştır.
E 173	Alüminyum	Doğal metaldir. Gümüş gri renkli. Sadece yüzey kaplamak için kullanılır. Katkı maddesi olarak yan etkisi bilinmemektedir. Doğal gıda kaynaklarından günlük alınan alüminyum miktarı katkı maddesi olarak alındığından daha fazladır. Alüminyumun yüksek konsantrasyonları insanda çeşitli yan etkilere neden olur. Renklendirici; draje, şekerleme, keklerde, tabletlerde dekorasyon maksadı ile kullanılır; bazı ülkelerde yasaklandı.	EFSA
E 174	Gümüş	Doğal metaldir. Gümüş gri renklidir. Sadece yüzey kaplamak için kullanılır. Renklendirici; çikolatalı şekerlemeler ve drajelerde kullanılır. Aşırı dozlarda önemli rahatsızlıklara sebep olur; bazı ülkelerde yasaklandı.	EFSA
E 175	Altın	Doğal metaldir. Altın renklidir. Sadece yüzey kaplamak için kullanılır. Renklendirici; çikolatalı şekerlemelerde drajelerde kullanılır. Bazı ülkelerde yasaklandı.	EFSA
E 180	Litolrubin BK	Sentetik azo boyasıdır, alüminyum ve kalsiyum iyonları içerir. Kırmızı renklidir. Sadece peynirlerde yüzey kaplaması olarak kullanılır. Renklendirici; astım, rinit ve cilt hastalıklarına sebep olabilir. Bazı ülkelerde yasaklandı.	EFSA