Gıda Güvencesi: Osman İnan Yazdı

Kendimden kısaca biraz bahsedecek olursam, 2007 yılında Önder Çiftçi Projesinde staj yaptım, aynı yerde Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümünü 2008 yılında bitirip askere gidene kadar kaldım. 2009 ortalarında askerlik bitince Tarım Ekonomisi Bölümünde yüksek lisansa başladım. Aynı zamanda bir makine üretim şirketinde kalite bölümünde çalıştım ve ayrıca ailemin kendi arazilerinde 2011 yılı sonuna kadar tarım işiyle uğraştım. Bu tarihten 2014 yılı sonuna kadar Tarım ve Orman Bakanlığında uzman mühendis olarak çalıştım. AB ülkeleri ve Türkiye’de tarım ve kırsal kalkınmayla ilgili çalışmalar yaptım. Daha sonra 2016 yılı sonuna kadar kendi arazilerimde ceviz ve kavak yetiştiriciliği yaptım. O tarihten sonra kendi danışmanlık şirketimi kurup, gayrimenkul işine başladım. Bu dönemde yüksek lisansımı tamamladım. Tarım Ekonomisi Bölümünde doktora eğitimine başladım. Bunun yanında tarım işlerine devam etmekteyim. 2014 yılı sonundan beri de kamulaştırma, hukuk ve ceza davalarında bilirkişilik yapmaktayım. Tarım Ekonomisi Derneği, Zir. Müh. Odası ve Buğday derneğine üyeyim.

Sözlük Terimler Yazarlar

15.04.2020

A⁺

A^-

TEMEL GIDA KAVRAMLARINA BİR BAKIŞ 3: GIDA GÜVENCESİ

Gıda güvencesi, Birleşmiş Milletler tarafından, ‘gıda tüketiminin istikrarlı biçimde sürdürülebilmesi ve üretim ve fiyatlardaki dalgalanmaların dengelenebilmesi için temel besin maddeleri bakımından yeterli dünya arzının her zaman var olması’ olarak tanımlanmıştır¹. Gıda güvencesi insanlar için yeterli ve gerekli gıdanın üretim koşullarının sağlanabilmesi, yeterli ürünün bulunabilmesini ifade etmektedir.

Gıda güvencesinden bahsedebilmek için gıdanın yeterlilik, sağlanabilirlik, erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik özelliklerinin olması gerekmektedir². Gıda herkes için olmalı, alınabilir olmalı ve ihtiyaç olduğunda bulunabilmelidir.

Dünya geneline bakıldığında, gıda güvencesinin sağlanması önünde duran en önemli etkenin ekonomik olarak ulaşılabilirliğin sağlanamıyor olmasıdır. Gelirin büyük bir kısmının küçük zümrelerin tekelinde tutulması ve gıda fiyatlarında enflasyonun oldukça yüksek olması bunun en temel sebeplerindendir³.

İçinde yaşadığımız dünyada bolluk ve kıtlık bir arada bulunmaktadır. Bazı ülkeler ellerindeki tarım stoklarını bir türlü eritemezken, bazıları da ithalat yapacak finansman kaynağı bulamamakta, yani gıda güvencesinden yoksun yaşamaktadır.Ekonomik küreselleşme süreci bu ikili yapıyı ortadan kaldırmak bir yana, yoksul ülkelerin gıda güvencesine mevcut erişim dinamiklerini de köreltmektedir⁴. Bir yandan gelişmiş ülkeler tüketici yanlı obezite ile mücadele ederken, bir yandan geri kalmış ülkeler açlıkla mücadele etmektedirler. Ülkeler arasında, bölgeler arasında gıda güvencesini sağlamak konusunda çok büyük farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar neticesinde, bu başka bölgelerdeki gıda güvencesi konusunun çözümüne getirilecek çözümlemeler de birbirinden farklı olacaktır⁵.

Dünyadaki gıda sorunun, bir diğer ifade ile açlık sorununun temel nedenleri arasında; petrol ve girdilerin değişken fiyatları, iklim değişiminin yarattığı tehdit, tarımsal üretimi belirsiz hale getiren diğer faktörler (hastalıklar ve zararlılar, teknolojik değişme) ve adil olmayan ticaret düzeni gibi faktörler sıralanabilir. Günümüzde gıda oldukça endüstrileşmiş bir sektör tarafından işlenmekte ve ham madde olmaktan çok işlenmiş olarak tüketilmektedir. Hem üretim girdileri ve hem de gıda işleme ve dağıtımındaki yoğunlaşma temel sorunlardan biridir⁶.

1 UN (1975). United Nations Report of the World Food Conference Rome 5-16 November 1974. New York 1975, Resolution XVII.

2 FAO (2010). The Concept of the Right to Adequate Food. s.4.

3 NİYAZ Ö C ve İNAN İ H (2016). Türkiye’de Gıda Güvencesinin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016. 13(2) : 1–7. Araştırma / Research.

4 KIYMAZ T ve ŞAHİNÖZ A (2010). Dünya ve Türkiye – Gıda Güvencesi Durumu. Ekonomik Yaklaşım. Cilt : 21. Sayı : 76. ss. 1-30.

5 KOÇ G ve UZMAY A (2015). Gıda Güvencesi ve Gıda Güvenliği: Kavramsal Çerçeve, Gelişmeler ve Türkiye. Tarım Ekonomisi Dergisi 2015; 21(1): 39-48.

6 REHBER E (2012). Dünya Gıda ve Açlık Sorunu. Food for thought: “four Ss with one F”: Security, safety, sovereignty, and shareability of food. British Food Journal. Vol. 114 (3), pp.353 – 371 (2012).