Kırsal Kalkınma Alanında Çalışan Uluslararası Kuruluşlar: Osman İnan Yazdı
TÜRKİYE’DE KIRSAL KALKINMA 30: KIRSAL KALKINMA ALANINDA ÇALIŞAN ULUSLARARASI KURULUŞLAR
Birleşmiş Milletlere Bağlı Uluslararası Kuruluşlar
BM, dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Bünyesinde alt çalışma konuları kırsal alanları ilgilendiren önemli kuruluşlara sahiptir.
FAO; Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, başta açlıkla mücadele konusu olmak üzere, ülkeler ve projeler düzeyinde tarım, ormancılık ve balıkçılık konularında teknik yardım ve diğer çalışmalar yapmakta, eğitimler düzenlemektedir. Dünyadaki tarımsal ürünlerin üretimi, tüketimi, ticareti ve depolanması, tabii kaynakların geliştirilmesi, ağaçlandırma gibi konularda istatistikler tutmakta, danışmanlık yapmaktadır.
IFAD; Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu, gelişmekte olan ülkelerde kırsal alanda yoksulluğu azaltmak amacıyla yapılan projelere destek vermektedir.
WFP; Dünya Gıda Programı, gıda yardım programı, açlıkla mücadele ve gıda güvenliği alanında yardım yapmaktadır.
UNİDO; Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü, sanayinin geliştirilmesi ve modernizasyonu için belli projelere finansman bulunması, yeni yatırımlar, mevcut tesislerin işletilmesi, beşeri kaynakların geliştirilmesi, teknoloji transferi ve bilimsel kadroların yetiştirilmesi gibi konularda teknik yardımlarla az gelişmiş ülkelerin kalkınma sorunlarını çözümlemeyi amaçlamaktadır.
UNDP; Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için bilgi, deneyim ve kaynak sağlamaktadır.
ILO, Uluslararası Çalışma Örgütü, ülkelerdeki çalışma yasalarında ve uygulamalarda standartları geliştirmeyi amaçlamaktadır.
CFS; Dünya Gıda Güvenliği Komitesi, gıda güvenliği ve beslenmenin iyileştirilmesi için çalışmalar yapmaktadır
CAC; FAO/WHO Gıda Kodeksi Komisyonu, başta tüketici sağlığını korumak olmak üzere, gıda sanayiine rehberlik etmek ve dünya gıda ticaretini kolaylaştırmak üzere gıda maddelerinin taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerinin belirlenmesi ve Dünyada gıda ile ilgili uygulamaların sağlık ve teknoloji yönünden standartlaştırılması sağlamaya çalışmaktadır.
WFC; Dünya Gıda Konseyi, yardıma muhtaç ülkelerde ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi amacıyla gıda yardımı sağlanması, acil durum ve kriz anlarında ortaya çıkan gıda ihtiyaçlarının karşılanması, BM kuruluşları ve FAO’nun tavsiyeleri uyarınca dünya gıda güvenliğinin desteklenmesi konularında 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda yardım faaliyetleri yürütmektedir.
Birleşmiş Milletlere Bağlı Teknik Kuruluşlar;
IPPC; Uluslararası Bitki Koruma Birliği, Bitki sağlığını korumak ve bitki hastalıklarının yayılmasını önlemek amacıyla uluslararası bir birliktelik anlaşmasıdır. Bitkilerde oluşan hastalıkların belirlenmesi, yayılmasının önlenmesi ve yok edilmesi konusunda uluslararası koordinasyon ve iş birliğini amaçlamaktadır.
CA; Codex Alimentarius, Küresel Gıda Kodu, gıda kodekslerini Dünya Ticaret Örgütü (WTO) kuralları altında tarım ve gıda ürünlerinin uluslararası ticarette küresel güvenlik standartlarını sağlamak ve tüketici sağlığını korumak amacıyla belirlemektedir.
(MAYZEM/CIHEAM); Milletlerarası Akdeniz Yüksek Zirai Etütler Merkezi, bölgenin tarım konularında çalışan bir araştırma enstitüsüdür.
Küresel ve Bölgesel Ekonomik Kuruluşlar;
Küresel ölçekte ve bir bölgede tarım ve kırsal kalkınma konularında başlıklar açan yoğun ya da daha az kırsal kalkınma konularına odaklanan bölgesel işbirlikleri de sayılabilir;
G20, D-8; Gelişen Sekiz Ülke, OECD; Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, WTO; Dünya Ticaret Örgütü, KEİ; Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü, EİT; Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, İİT; İslam İşbirliği Teşkilatı, AB; Avrupa Birliği vb.
Küresel Teknik Kuruluşlar;
OIE; Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Dünya çapında hayvan sağlığının iyileştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
GFAR; Tarımsal Araştırma ve İnovasyon Forumu, tarımın geleceği ve tüm dünyadaki kalkınmadaki rolüyle ilgili herkesin bir araya gelmesini ve kilit küresel ihtiyaçları ele almasını sağlayan kapsayıcı bir küresel mekanizmadır.
CGİAR; Uluslararası Tarımsal Araştırma Danışma Grubu; Kırsal yoksulluğu azaltmayı, gıda güvenliğini artırmayı, insan sağlığını ve beslenmeyi iyileştirmeyi ve doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimini amaçlayan küresel çapta bir organizasyondur. Bünyesinde adından çalışma alanları anlaşılabilen 15 adet araştırma kuruluşunu barındırmaktadır;
CIAT; Uluslararası Tropikal Tarım Merkezi
IRRI; Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü
CIMMYT; Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi
ILRI; Uluslararası Hayvancılık Araştırma Enstitüsü
IFPRI; Uluslararası Gıda Politikası Araştırma Enstitüsü
ICRISAT; Yarı-Kurak Bölgeler İçin Uluslararası Bitki Araştırma Enstitüsü
ICARDA; Uluslararası Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi
IITA; Uluslararası Tropikal Tarım Enstitüsü
IWMI; Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü
WARDA; Batı Afrika Pirinç Geliştirme Merkezi
Bioversity International;
CIFOR; Uluslararası Orman Araştırmaları Merkezi
CIP; Uluslararası Patates Merkezi
ICRAF; World Agroforestry
WFC; Worldfish
Bazı Küresel Ortaklıklar;
GEF; Küresel Çevre Fonu
GSP; Küresel Toprak Ortaklığı
EFSA; Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi
EPPO; Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Örgütü
IRIWI; Uluslararası Buğday Geliştirme Girişimi,
Diğer Birkaç Kuruluş;
AVRDC; Dünya Sebze Merkezi
CROP TRUST; Global Mahsul Çeşitlilik Vakfı
IFOAM; Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu
Organik Tarım Sertifikası Veren Çok Sayıda Organizasyon,
İyi Tarım Sertifikası Veren Çok Sayıda Organizasyon,
Değerlendirme;
Kırsal alanda çalışmalar yapan birkaç önemli kuruluştan kısaca bahsetmeye çalıştım. Sınıflandırma yapmak biraz zor, birbirleriyle çalışmalar yapmaktalar. Burada daha çok önemli olanlarını tanıtmaya çalıştım. Konunun üzerinde durulması gereken yönü, ülkemizin önemli bir gelişme potansiyeli olduğu ve bunun küresel kuruluşlarda daha çok rol alarak, çalışmalar yaparak, onlara projeler hazırlayarak etkinliğin arttırılması, söz sahibi olunması gerektiğidir.
Yük. Zir. Müh. Osman İNAN
30.01.2021
KAYNAKLAR
BİRİŞİK N (2020). Tarım-Gıda Alanında Uluslararası İlişkiler ve Kuruluşlar. Yeni Türkiye Dergisi Tarım Politikaları Özel Sayısı I. Mayıs-Haziran 2020. Yıl:26 Sayı 113. ISSN 1300-4174. ss 145-154.
https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Menu/100/Diger-Birlesmis-Milletler-_bm_-Kuruluslari