Türkiye’de Zeytin Ticareti, İthalat, İhracat
TÜRKİYE’DE ZEYTİN 4: Türkiye’de Zeytin Ticareti, İthalat, İhracat
Türkiye Zeytin İhracatına bakacak olursak;
Türkiye zeytin ihracatı 1975 ve 1982 yılları arasında önemli oranda yüksek seyretmiştir1. Onun dışındaki yıllar genellikle belli bir değer seviyesinde görülmüştür.
Çizelge 1.’de 2008 – 2016 yılları arasında Türkiye zeytin ihracatı verilmiştir. Buna göre 2016 yılında Türkiye zeytin ihracatı 48 tondur. Zeytin ihracat değeri 83.000 dolar olarak hesap edilmiştir.
Çizelge 1. Türkiye Zeytin İhracatı (2008 – 2016)
| YIL | İhracat Miktarı (Ton) | İhracat Değeri (bin dolar) |
| 2008 | 58 | 162 |
| 2009 | 19 | 62 |
| 2010 | 0 | 0 |
| 2011 | 8 | 25 |
| 2012 | 15 | 25 |
| 2013 | 61 | 132 |
| 2014 | 129 | 272 |
| 2015 | 108 | 267 |
| 2016 | 48 | 83 |
*FAO
Çizelge 2.’de 2008 – 2016 yılları arasında Türkiye işlenmiş zeytin ihracatı verilmiştir. Buna göre 2016 yılında Türkiye zeytin ihracatı 51.957 tondur. Zeytin ihracat değeri 100.809.000 dolar olarak hesap edilmiştir.
Çizelge 2. Türkiye İşlenmiş Zeytin İhracatı (2008 – 2016)
| YIL | İhracat Miktarı (Ton) | İhracat Değeri (bin dolar) |
| 2008 | 59.646 | 103.881 |
| 2009 | 65.494 | 103.018 |
| 2010 | 68.029 | 107.831 |
| 2011 | 71.582 | 126.321 |
| 2012 | 65.311 | 103.236 |
| 2013 | 69.231 | 115.172 |
| 2014 | 69.484 | 115.771 |
| 2015 | 62.124 | 107.441 |
| 2016 | 51.957 | 100.809 |
*FAO
Türkiye Zeytin İthalatına bakacak olursak;
Türkiye zeytin ithalatı 1989 – 1993 arasında ve 1995 – 1998 arsında ortalamaya göre yüksek seyretmiştir1Onun dışındaki yıllar zeytin ithalatı tespit edilememiştir. Türkiye’nin 2016 yılında zeytin ithalatı yoktur.
Türkiye’de ham zeytin ithalatı yapılmamaktadır1. Çizelge 3.’de Türkiye’de işlenmiş zeytin ithalatı verilmiştir. 2008 yılında 135 ton olan ithalat miktarı 2016 yılında 729 ton olarak tespit edilmiştir. 2008 yılında 281.000 dolar olan ithalat değeri, 2016 yılında 789.000 dolar olarak tespit edilmiştir. Türkiye’de sofralık zeytin ithalatı yapılmamaktadır.
Çizelge 3. Türkiye İşlenmiş Zeytin İthalatı (2008 – 2016)
| YIL | İthalat Miktarı (Ton) | İthalat Değeri (bin dolar) |
| 2008 | 135 | 281 |
| 2009 | 140 | 318 |
| 2010 | 77 | 139 |
| 2011 | 156 | 383 |
| 2012 | 130 | 348 |
| 2013 | 463 | 916 |
| 2014 | 180 | 332 |
| 2015 | 421 | 849 |
| 2016 | 729 | 789 |
*FAO
Çizelge 4.’de Türkiye’de Sofralık Zeytin’de arz – talep dengesi verilmiştir. Buna göre 2016 yılı stoğu 18 ton olarak görülmektedir.
Çizelge 4. Türkiye’de Sofralık Zeytin’de Arz ve Talep Dengesi Ton (2013 – 2016)
| Yıllar | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 |
| Sezon Başı Stoku | 69,5 | 59,5 | 22 | 18,5 | 15 |
| Üretim | 410 | 430 | 390 | 397 | 433 |
| İthalat | – | – | – | – | – |
| Toplam Arz | 479,5 | 447,5 | 412 | 415,5 | 448 |
| İhracat | 70 | 70,5 | 63,5 | 73 | 80 |
| İç Tüketim | 350 | 355 | 330 | 327,5 | 350 |
| Toplam Talep | 420 | 425,5 | 393,5 | 400,5 | 430 |
| Sezon Sonu Stoku | 59,5 | 22 | 18,5 | 15 | 18 |
*T.C. Tarım ve Ormancılık Bakanlığı 2017 Yılı Zeytin ve Zeytinyağı Sektör Raporu
Osman İnan
25.04.2019
1 FAO (2018). Zeytin istatistikleri.
UZZK (2018). Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi. 2018-2019 Üretim Sezonu Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti Raporu. 26 Eylül 2018.
UZZK (2018). Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi. 2017-2018 Üretim Sezonu Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti Raporu. 29 Eylül 2017.