İstanbul 22°C
Sisli
Proje Yeri Seçimi ve Proje Türü Seçimi: Osman İnan Yazdı
Kendimden kısaca biraz bahsedecek olursam, 2007 yılında Önder Çiftçi Projesinde staj yaptım, aynı yerde Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümünü 2008 yılında bitirip askere gidene kadar kaldım. 2009 ortalarında askerlik bitince Tarım Ekonomisi Bölümünde yüksek lisansa başladım. Aynı zamanda bir makine üretim şirketinde kalite bölümünde çalıştım ve ayrıca ailemin kendi arazilerinde 2011 yılı sonuna kadar tarım işiyle uğraştım. Bu tarihten 2014 yılı sonuna kadar Tarım ve Orman Bakanlığında uzman mühendis olarak çalıştım. AB ülkeleri ve Türkiye’de tarım ve kırsal kalkınmayla ilgili çalışmalar yaptım. Daha sonra 2016 yılı sonuna kadar kendi arazilerimde ceviz ve kavak yetiştiriciliği yaptım. O tarihten sonra kendi danışmanlık şirketimi kurup, gayrimenkul işine başladım. Bu dönemde yüksek lisansımı tamamladım. Tarım Ekonomisi Bölümünde doktora eğitimine başladım. Bunun yanında tarım işlerine devam etmekteyim. 2014 yılı sonundan beri de kamulaştırma, hukuk ve ceza davalarında bilirkişilik yapmaktayım. Tarım Ekonomisi Derneği, Zir. Müh. Odası ve Buğday derneğine üyeyim.
TARIM VE KIRSAL KALKINMA PROJESİ HAZIRLAMA 4: PROJE YERİ SEÇİMİ VE PROJE TÜRÜ SEÇİMİ
Bu haftaki yazıda proje yeri seçimi ve doğru konuda proje yapılmasıyla ilgili yazacağım.
Proje için kuruluş yeri seçiminde kamu politikaları, hammadde ve pazara yakınlık, altyapı olanakları, ekolojik koşullar, sosyo-ekonomik çevre, işgücü sağlama olanakları, arazi maliyeti, arazinin hazırlanması ve geliştirilmesi gibi kriterler bulunmaktadır1. Doğru bir projelendirme fikri bunlara dikkat edilirse başarılı bir proje çıktısına ulaşabilir. Bunun yanında yatırımcıyı karar vermek noktasında zorlayansa hayatında değişiklik yapma durumlarıdır. Hayatta verilecek değişiklik kararının elde edilecek faydaya değip değmeyeceği asıl cevaplanması gereken sorudur. Öncelikle hangi konuda proje hazırlanacaksa o konuya proje sahibinin de zaman ve mekan olarak hazır olması gerekir.
Resmi kurumdan hibe (karşılıksız destekleme) alındığını göre kişilerin memleketinden çıkıp bilmediği bir coğrafyada yatırım yaptıklarına şahit oldum. Bunun neticeleri her zaman olumlu olmayabiliyor. Bu şekilde bir kararda iyi düşünülmelidir. Elde ne varsa satılıp, bir işe girmek riski hesap etmemek olumsuz durumlar ortaya çıkarabilir.
Aşağıda Tarım ve Kırsal Kalkınma Kurumu (TKDK)’ nın faaliyet gösterdiği iller resimde gösterilmiştir. Buna göre kurum 42 ilde faaliyet göstermektedir. Kurum bu illerde faaliyet göstermekte ve ikinci olarak yazının daha sonlarındaki resimde verilen tedbirlerin o illerde açılıp açılmadığına bakarak hibe (karşılıksız) destek olmaktadır. Pilot uygulamalar dışında bütün tedbirler her ilde desteklenmektedir.
Bu illerde yaşamayanlar ya da iş yapmayanlar için yatırım kararı vermeden önce önceki paragraflarda sorguladığım değişikliğe gidip gitmeme kararının düşünülmesi gerekir. TKDK yatırımları 5 yıl uygulama sonrası proje devamlılığı şartı koymaktadır. Burada yatırımın elden çıkartmayla ya da devirle sonlandırılamayacağının bilinmesi gerekir.
Aynı şekilde hangi konuda proje hazırlanacaksa o konuya da uygun olmak gerekir. Daha önceki yazılarda değindim, proje sahibi başarılı olacaksa yapılacak yatırımı tecrübelerime göre ya çok sevmeli ya da o konuda ailesinden veya eğitiminden gelen bir bilgiye sahip olmalıdır. TKDK bazı tedbirlerde başvuru şartı olarak gerçek kişilerde konunun uzmanlığı şartı ya da tüzel kişiliklerde temsil ve ilzama yetkili kişisinin konu uzmanı olması şartı getiriyor. Bu karar ilk bakışta proje yatırımcısını zorluyor gibi görünse de uzun vadede ve projenin etkin devamlılığında çok önemli bir uygulamadır. Bölgeye yetişmiş eleman istihdamı istihdam olarak da katkısı vardır.
Aşağıda Tarım ve Kırsal Kalkınma Kurumu (TKDK)’na proje yazılabilecek tedbirleri resimde gösterdim. Proje yazarları için ise dikkat edilecek konu her tedbir için ayrı iş planı, teknik proje ve teklif alma formatlarının bulunduğunun unutulmamasıdır. Örneğin bir101-1 proje formatı 302-4 projesinde kullanılamamaktadır. Projenin sağlığı içinde bu gayet anlaşılabilir bir durumdur. İki sektör birbirinden ayrıdır, elbette projeyi inceleyen için de farklı kriterler önemli olacaktır.
Aşağıda görüldüğü gibi TKDK süt inekçiliği, kırmızı ve beyaz et besiciliği, süt ürünleri işlenmesi, süt toplama tesisleri, kırmızı et ve beyaz et işlenmesi ve pazarlanması, meyve sebze işlenmesi ve pazarlanması, su ürünleri işlenmesi ve pazarlanmasına destek vermektedir. Bunun yanında çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi, yerel ürünler ve mikro işletmelerin geliştirilmesi, kırsal turizm ve kültür balıkçılığının geliştirilmesi gibi ekonomik geliştirmeye dayalı projelere de destek vermektedir.
*201 Tarım-Çevre İklim ve Organik Tarım Tedbiri ve 202 LEADER Yaklaşımı Yerel Kalkınma stratejilerinin Uygulanması tedbirlerinde ilk kez çağrıya çıkıldığı için onları tabloda göstermedim.
Bu haftaki yazıda tarım ve kırsal kalkınma projesi hazırlanması konusunda proje yeri seçimi ve doğru konuda proje yapılmasına değindim. İyi okumalar
Osman İnan
27.10.2019
1 İNAN İ H (2000).Proje hazırlama ve Değerlendirme Tekniği. 2. Baskı. Tekirdağ Ekim 2000.
YAZARIN EKLEMİŞ OLDUĞU YAZILAR
YORUMLAR